خواجه نظام الملک


۰۷ بهمن ۱۳۹۹ / ۰۲:۴۷:۴۹
۱۷۳۴
۷۱


 زندگی نامه خواجه نظام الملک

خواجه ‌نظام‌‌ الملک توسی در سال 408 هجری در شهر نوقان طوس در خراسان دیده به جهان گشود. شغل پدرش علی ابن اسحاق، دهقانی بوده و از یاران محمود سبک تکین به شمار می‌آمد. خواجه‌ نظام‌الملک نیز در کودکی به همراه پدر به دهقانی پرداخت و در همان زمان، نزد وی قرآن را ختم کرد و پس از آن پدرش وی را به کسب علم و دانش و آموختن لغت و نحو واداشت.

خواجه نظام الملک دارای همتی بالا بود و به ایران عشق می‌ ورزید و همواره به دنبال راهی برای رشد میهن و ساختن مدارسی بود که علم را دوباره برای هم وطن‌ هایش رونق بخشد.

آلب ارسلان خواجه را به عنوان وزیر خویش برگزید و او را پدری دلسوز و مهربان می‌ پنداشت و هیچ امری را بدون مشورت وی انجام نمی‌ داد و خلاف امر وی را نمی‌ پسندید؛ پس از اینکه آلب ارسلان لحظات آخر عمرش را سپری می‌‌کرد، فرزندش ملک شاه وصیت کرد که در اداره‌ی امور حکومتی از رای خواجه، سرپیچی نکند و او را پدری دلسوز و مهربان بداند و ملک شاه نیز پذیرفت و او را در سمت وزارت باقی نگاه داشت.

خواجه‌‌‌‌‌‌‌ نظام الملک در عهد وزارت خود خدمات فرهنگی بسیار عظیمی را انجام داد که بدون تردید می‌ توان گفت که در طول تاریخ سابقه نداشته است. او به ایجاد و تأسیس مدارس پرداخت که در تاریخ به نام وی و به مدارس نظامیه مشهورند.

همان مدارس هستند که سرمشق دانشگاه‌ ها شدند و مهم‌ ترین آن‌ها عبارتند از:

نظامیه‌ های بغداد، موصل، نیشابور، بلخ، هرات، مرو، آمل، گرگان، بصره، شیراز و اصفهان. نهضتی که نظام‌الملک با ساختن نظامیه‌ های متعدد به وجود آورد، به زودی و با سرعت شگفت‌ آوری از طرف تمامی نقاط ایران و بسیاری دیگر از بلاد کشور های اسلامی دنبال شد، به طوری که در قرن‌ های پنجم و ششم هجری هیچ شهری نبود که در آن مدارس متعدد وجود نداشته باشد.

در این مدارس درس‌ هایی چون علوم ادبی، ریاضیات، طب و حکمت، فقه، حدیث، تفسیر تدریس می‌ شد و همچنین کلیه‌ی مدارس دارای کتابخانه‌ هایی معتبر بودند. خواجه دستور داد برای هر کتابخانه، کاتبان، 5 شاهنامه از حکیم طوس فردوسی جاودانه سخن را رونویسی و نگهداری کنند.

 

خواجه‌نظام الملک توسی، سه هدیه‌ ی جاودانه برای ایرانیان به یادگار گذاشت

 

  • نخست دستور داد سال‌شمار خورشیدی فراهم شود تا سال‌شمار قمری کنار گذاشته شود.
  • دوم آنکه دستور داد هزاران بار کتاب شاهنامه‌ی فردوسی خردمند بازنویسی شود تا زبان ایرانیان نجات یابد.
  • سوم برافراشتن دانشگاه‌های نظامیه بود که ریشه و پایه‌ی دانشگاه‌های امروزی است.

 

خواجه نظام الملک علاوه بر ساختن دانشگاه، خدمات فراوان دیگری همچون آب انبار، گرمابه، بازار، بیمارستان‌ ها را به جهانیان عرضه کرد و قرن پنجم را مبدل به شکوفا ترین قرون فرهنگی اسلام ساخت.


چندرسانه‌ای :

Download Video: MP4
HTML5 Video Player by VideoJS



نمايش ديدگاه‌هاي بيشتر

برای درج دیدگاه باید ابتدا به عنوان کاربر به سایت وارد شده باشید.