منتقه ی دشتروم

دشتروم منطقه‌ای است سردسیری در جنوب یاسوج با فاصله‌ای حدود ۱۷ کیلومتری در مسیر جاده بابا میدان . این منطقه قبلاً محل ییلاق عشایر بوده‌است

بقعه متبرکه «پیر بلدک» در محل قبرستان متروکه «تنگاری» در منطقه دشت ریم (دشت روم)، جنوب شهر قدیم «تل خسروی» از توابع بخش مرکزی شهرستان کهگیلویه و بویراحمد واقع شده است. به گزارش خبرنگار افتخاری خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا)، برزین عبدالهی اصل، مدیر روابط عمومی اداره‌کل اوقاف و امور خیریه استان کهگیلویه و بویراحمد، بقعه متبرکه «پیر بلدک» در محل قبرستان متروکه «تنگاری» در منطقه دشت ریم (دشت روم)، جنوب شهر قدیم «تل خسروی» از توابع بخش مرکزی شهرستان کهگیلویه و بویر احمد واقع شده است. وی ادامه داد: در این مکان علی‌الظاهر صورت قبری معروف به «پیر بلدک» وجود دارد که به شعاع دو متری اطراف آن سنگ‌چینی شده است. برخی از محلیان این بقعه را محل یکی از پیران طریقت اهل تصوف بنام «پیر محمود» است که در عصری مورد نفرین محلیان بوده است. عبدالهی با اشاره به گفته مؤلف کتاب خوزستان و کهگیلویه و ممسنی نسبت در مورد این بقعه، ادامه داد: مؤلف این کتاب گفته است «گمان من آن است که با وجود اینکه در تمامی مناطق تل خسروی و یاسوج و اطراف آن نواحی سینه به سینه نقل شده است و مردمان باور دارند مه گور آریوبرزن در دشت ریم کهگیلویه در محلی معروف به تنگاری و صورت قبری به نام پیر و بلادک در جنوب ارتفاعات تل خسروی است. همچنین گور آریو برزن احتمالاً پس از حرکت اردوی اسکندر و ترک محل کار زار و بجای ماندن نقش سردار رشید ایرانی در همین آغاز تنگ بنا شده و در محلی بوده است که اکنون داودور نامیده می‌شود و شاید داودور یا دیی‌دوور یا داو‌دختر حسین‌آباد کوپن که در ارتفاعی از سنگ تراشیده ساخته‌اند، همان محل گور آریو برزن است».

آرامگاه آریو برزن

آرامگاه آریو برزن یا دخمه سنگی داو و دختر در منطقه ی حسین آباد و مراس خان رستم ممسنی و در دامنه ی کوه آنا استان فارس قرار گرفته است. در جنگ هخامنش با اسکندر مقدونی در زمان داریوش سوم زبده‌ ترین سربازان ایران را قبیله مردها تشکیل می‌دادند و هنگامی که داریوش سوم شکست خورد مردم شهرستان رستم و ممسنی به رهبری آریوبرزن در، دربند پارس «پشتکوه رستم» به مقاومت دست زده و تا همگی کشته نشدند لشکر اسکندر نتوانست به درون پارس وارد شوند. در دوره ساسانیان رستم و ممسنی بازار مهم مناطق دیگر بوده‌است.

آرامگاه آریو برزن را در اصطلاح محلی «دی دوور »یا «دی و دوور »به معنی مادر و دختر می نامند . این دخمه در ارتفاع تقریبی ۳۰۰ متری قرار دارد و شبیه به دخمه های هخامنشی است و تشکیل شده از سطح پهن و بلندی که قسمت پایین آن را به صورت صاف در آورده اند . تاریخدانان آن مربوط به ۶۵۰ سال پیش از میلاد می‌باشد. بر خلاف آرامگاههای هخامنشی در تخت جمشید و نقش رستم که همه از یک طبقه ساخته شده‌اند آرامگاهآریو برزن از دو طبقه عالی ساخته و پرداخته شده‌است که بسیاری از محققان اروپایی دربارهٔ او نظریاتی ابراز نموده‌اند.